Testament a prawo do zachowku
Testament umożliwia spadkodawcy swobodne rozporządzanie swoim majątkiem na wypadek śmierci, jednak nie oznacza pełnej dowolności w dziedziczeniu. Polskie prawo chroni interesy najbliższych krewnych zmarłego, wprowadzając instytucję zachowku. Osoby najbliższe, takie jak dzieci, małżonek czy rodzice, mogą ubiegać się o część spadku nawet wtedy, gdy zostały całkowicie pominięte w testamencie lub otrzymały mniej, niż wynikałoby z dziedziczenia ustawowego. W związku z powyższym w tym artykule wyjaśniam, jak testament wpływa na zachowek, oraz kiedy można go dochodzić. Zapraszam do lektury.
Komu przysługuje zachowek po zmarłym, który sporządził testament za życia?
Prawo do zachowku przysługuje zstępnym spadkodawcy (dzieciom, wnukom), jego małżonkowi oraz rodzicom, jeśli byliby powołani do dziedziczenia ustawowego, a zostali pominięci w testamencie. Co istotne, zachowek nie oznacza jednak przekazania części majątku w naturze, ale stanowi roszczenie o zapłatę określonej sumy pieniężnej. Spadkobiercy ustawowi mogą się go domagać niezależnie więc od woli testatora.
Kiedy można wystąpić z roszczeniem o zachowek?
Roszczenie o zachowek można zgłaszać po śmierci spadkodawcy. Osoba uprawniona może domagać się zapłaty od spadkobiercy testamentowego, osoby, która otrzymała darowiznę jeszcze za życia spadkodawcy, a także od zapisobiercy windykacyjnego. Często jednak dochodzi do sytuacji, w których spadkodawcy mocą testamentu przekazuje cały majątek jednej osobie, a pozostałe, mimo bliskiej relacji wynikającej z pokrewieństwa, zostają pominięte. W takich przypadkach mogą one żądać odpowiedniego wyrównania właśnie w formie zachowku.
Wysokość zachowku zależy od wartości całego majątku spadkowego oraz od liczby osób, które miałyby prawo do dziedziczenia ustawowego. W przypadku jednak niektórych darowizn przekazanych za życia, zwłaszcza tych dużej wartości, może zaistnieć obowiązek doliczenia ich do masy spadkowej przy obliczaniu zachowku. Roszczenie to ulega przedawnieniu po pięciu latach od ogłoszenia testamentu lub otwarcia spadku, dlatego warto działać odpowiednio wcześnie.
Jak wygląda dochodzenie zachowku w praktyce?
Dochodzenie zachowku rozpoczyna się zazwyczaj od wezwania do zapłaty skierowanego do osoby, która otrzymała spadek lub darowiznę. Gdy polubowne rozwiązanie okazuje się niemożliwe, konieczne jest skierowanie sprawy na drogę sądową. W postępowaniu przed sądem należy udowodnić, że przysługuje nam prawo do zachowku, określić skład i wartość spadku oraz wyliczyć konkretną kwotę należną uprawnionemu. Niejednokrotnie pojawiają się przy tym spory dotyczące np. wartości majątku czy zasadności wyliczenia określonych darowizn.
W takich sytuacjach nieoceniona okazuje się pomoc adwokata. Sprawy o zachowek są skomplikowane zarówno pod względem formalnym, jak i emocjonalnym. Adwokat od spraw spadkowych nie tylko przygotuje niezbędne dokumenty i będzie reprezentować klienta przed sądem, ale także doradzi, czy istnieje szansa na skuteczne dochodzenie roszczenia. Może również pomóc w negocjacjach, co niekiedy prowadzi do zawarcia ugody i uniknięcia długiego procesu sądowego.
Dlaczego warto skorzystać z pomocy adwokata?
Postępowanie o zachowek wymaga dobrej znajomości przepisów prawa spadkowego oraz precyzyjnych obliczeń finansowych. Z tego względu warto powierzyć sprawę doświadczonemu adwokatowi, który zadba o prawidłowe przygotowanie pozwu, przeanalizuje szanse na wygraną i poprowadzi sprawę z zachowaniem interesów klienta. Profesjonalna pomoc prawna znacząco zwiększa szansę na skuteczne dochodzenie zachowku, zarówno na etapie przedsądowym, jak i w toku procesu.
Testament nie oznacza automatycznego wyłączenia prawa do zachowku. Pominięci w testamencie bliscy mogą więc dochodzić roszczeń, które zabezpieczają ich interesy. Aby skutecznie i bezpiecznie przeprowadzić postępowanie o zachowek, warto skorzystać z pomocy adwokata specjalizującego się w prawie spadkowym. Jego wsparcie może okazać się kluczowe nie tylko dla wygrania sprawy, ale także dla uniknięcia niepotrzebnych sporów rodzinnych i błędów proceduralnych.Jeżeli mają Państwo pytania odnośnie podziału spadku po zmarłym, zapraszam do kontaktu.