Ograniczenie praw rodzicielskich

Z momentem urodzenia dziecka powstaje władza rodzicielska. Co to oznacza? Władza rodzicielska to zarówno prawa, jak i obowiązki. Artykuł 95 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego definiuję władzę rodzicielską jako „obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw”. Dziecko zaś winne jest rodzicom posłuszeństwo, a w sprawach, w których może podejmować decyzje samodzielnie, zobligowane jest do wysłuchania opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra.

Władza rodzicielska jest wykonywana przez oboje rodziców (przy zastrzeżeniu, że władzę rodzicielską może posiadać jedynie osoba, która ukończyła 18 rok życia lub która, mimo niepełnoletności, zawarła legalny związek małżeński i tym samym posiada pełną zdolność do czynności prawnych). Innymi słowy: prawa i obowiązki wynikające z władzy rodzicielskiej przysługują każdemu z rodziców z osobna, lecz w sprawach najważniejszych dotyczących osoby lub majątku dziecka rodzice powinni podejmować decyzję wspólnie, biorąc także pod uwagę zdanie dziecka, jeśli jego rozwój emocjonalny i intelektualny na to pozwalają.

Ograniczenie praw rodzicielskich (matki, ojca lub obojga rodziców) to sytuacja wyjątkowa i jest możliwa tylko z określonych względów. Sąd może ograniczyć władzę rodzicielską w sytuacji zagrożenia dobra dziecka – jest to bowiem wartość nadrzędna i podlega szczególnej ochronie. Ograniczenie władzy rodzicielskiej może nastąpić w skutek złożenia wniosku przez jednego z rodziców; złożenia wniosku przez każdego, kto posiada wiedzę o tym, że dziecku dzieje się krzywda; a także w skutek postępowania z urzędu.

Całkowite pozbawienie władzy rodzicielskiej przez sąd ma charakter skrajnej ingerencji państwa w życie rodziny i stosowane jest jedynie wówczas, gdy łagodniejsze środki nie przyniosły rezultatu; warto także pamiętać, że nie jest to wymierzona jednemu lub obojgu rodziców kara, lecz forma pomocy i ochrony dziecka. W szczególności wiąże się to z takimi okolicznościami jak rażące zaniedbania w skutek nadużywania alkoholu, narkomani, długotrwałych wyroków więzienia, występowania przemocy fizycznej i psychicznej, zmuszaniem do pracy zarobkowej, brakiem zainteresowania losami dziecka itp.

Sprawy związane z ograniczeniem władzy rodzicielskiej bywają ciężkie i bolesne zarówno dla rodziców, jak i dla dziecka. Dla adwokata zawsze wiążą się z dużym wyzwaniem i szczególną odpowiedzialnością. Po profesjonalną pomoc warto sięgnąć już na wczesnym etapie postępowanie. Wsparcie doświadczonego, kompetentnego prawnika, który słucha naszych argumentów i rozumie nasze potrzeby, a jednocześnie potrafi spojrzeć na problem z szerszej perspektywy, pozwala uniknąć wielu przykrych momentów i znacząco zwiększa szansę na korzystne rozstrzygnięcie sprawy.