Wraz z zawarciem związku małżeńskiego pomiędzy małżonkami powstaje wspólnota majątkowa. Od tego momentu niemal wszystko, co małżonkowie zarobią, nabędą lub wykonają, staje się ich wspólną własnością.
Inny niż ustawowy ustrój wspólności małżeńskiej możliwy jest jedynie po ustanowieniu rozdzielności majątkowej; rozdzielność majątkowa może być ustanowiona przed zawarciem małżeństwa lub w trakcie jego trwania. Istotą rozdzielności majątkowej jest brak majątku wspólnego – występują dwa odrębne majątki małżonków. Każdy z małżonków dysponuje swoim majątkiem samodzielnie, a wszystko, co nabywa, także wynagrodzenie i dochody z działalności gospodarczej, należy tylko do niego. Jeżeli rozdzielność majątkowa została ustanowiona w trakcie trwania małżeństwa, majątek wspólny ulega przekształceniu we współwłasność ułamkową, a udziały w majątku, który kiedyś był wspólny, zostają zaliczone na rzecz majątków osobistych małżonków. Rozdzielność majątkowa oznacza także, że jeden małżonek nie odpowiada za długi drugiego.
Rozdzielność majątkowa może zostać ustanowiona w formie umowy majątkowej, powszechnie zwanej intercyzą, lub w postępowaniu sądowym. Istnieje także ustanowienie rozdzielności majątkowej z mocy prawa (tzw. przymusowy ustrój majątkowy), dzieje się tak w przypadku, gdy jeden z małżonków zostanie częściowo lub całkowicie ubezwłasnowolniony, jeden z małżonków ogłosi upadłość lub zostanie orzeczona separacja. Wystąpienie do sądu z żądaniem ustanowienia rozdzielności majątkowej może nastąpić tylko z ważnych powodów, czyli w sytuacji poważnego zagrożenia interesu majątkowego jednego z małżonków i dobra rodziny (z takim żądaniem może wystąpić również prokurator, a nawet wierzyciel jednego z małżonków). Jeśli małżonkowie zgadzają się na ustanowienie rozdzielności majątkowej i potrafią wspólnie zaakceptować warunki umowy, regulują tę sprawę, podpisując intercyzę. Intercyza zawsze musi mieć postać aktu notarialnego.
Rozróżniamy rozdzielność majątkową zwykłą i rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków. W czasie trwania małżeństwa rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków nie wywołuje żadnych innych skutków od tych, które wywołuje zwykła rozdzielność. Jednak w momencie ustania małżeństwa, w przypadku rozdzielności małżeńskiej z wyrównaniem dorobków, osoba, której dorobek był niższy, może żądać wyrównania dorobków. Takie rozwiązanie jest zasadne, gdy jedno z małżonków przestaje pracować i zajmuje się domem oraz dziećmi, drugie natomiast pracuje i chce ustanowienia rozdzielności.
Za ustanowieniem rozdzielności majątkowej mogą przemawiać różne powody. Czasami jest to chęć zachowania majątkowej niezależności i obawa przed trudnym i nieprzyjemnym podziałem majątku przy rozwodzie, czasami pragnienie uniknięcia odpowiedzialności za długi małżonka, a niekiedy świadomość, że tylko jedna strona będzie przyczyniała się do powstania majątku wspólnego. Każdy przypadek jest inny i musi być indywidualnie rozpatrywany. Jeśli rozważają Państwo ustanowienie rozdzielności majątkowej, zachęcamy do skorzystania z naszej wiedzy i doświadczenia w tym temacie. Każdy przypadek jest inny i musi być indywidualnie rozpatrywany. Jeśli rozważają Państwo ustanowienie rozdzielności majątkowej, zachęcamy do skorzystania z naszej wiedzy i doświadczenia w tym temacie.