Odszkodowanie za naruszenie dóbr osobistych

DOWIEDZ SIĘ JAK NASZA KANCELARIA MOŻE CI POMÓC

Wystarczy na przykład krótka wizyta na jednym z licznych portali plotkarskich lub pobieżna lektura codziennej prasy, abyśmy odnaleźli co najmniej kilka przykładów „usuwania skutków naruszenia dóbr osobistych” – najczęściej w formie wyodrębnionego z reszty tekstu oświadczenia i przeprosin. Jednocześnie jednak odpowiedzenie na pytanie: „Czym są dobra osobiste i jak wygląda ich ochrona prawna?” na pewno wielu ankietowanym sprawiłoby sporo problemów. Zacznijmy zatem od krótkiego wyjaśnienia:

Co to są dobra osobiste?

W opracowaniach naukowych i w Internecie możemy znaleźć wiele definicji dóbr osobistych, ale żadna z nich nie będzie tą jedyną i szczególnie wiążącą. Kodeks cywilny nie definiuje bowiem „dóbr osobistych” wprost, a jedynie wylicza, jakie wartości są dobrami osobistymi w szczególności. Z doświadczenia wiemy jednak, że definicje wyliczające rodzą pewien dyskomfort poznawczy, dlatego proponujemy, aby myśleć o dobrach osobistych w taki mniej więcej sposób: niematerialne prawa ściśle powiązane z człowiekiem i jego indywidualną egzystencją, przysługujące każdemu, bez wyjątków, od narodzin do śmierci.

Część dóbr osobistych została uwzględniona już na poziomie konstytucyjnym, szczególnie traktowane są takie wartości jak zdrowie, wolność, nietykalność osobista czy prawo do prywatności. Artykuł 23 Kodeksu cywilnego za dobra osobiste uznaje w szczególności takie wartości jak: zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska. Katalog dóbr osobistych zawarty w artykule 23 Kodeksu cywilnego ma charakter otwarty. Zmiany cywilizacyjne – wynikające np. z pojawiania się nowych technologii, rozwoju nauki i gospodarki – nieustannie przeprojektowują misterny system relacji społecznych. Zmienia się nasza samoświadomość, nasze potrzeby, pragnienia i lęki. Prawo musi nadążać za tymi zmianami – zachodzącymi współcześnie w sposób znacznie bardziej dynamiczny niż dawniej – dlatego „katalog dóbr osobisty” trzeba nieustannie aktualizować i dodawać do niego nowe, ważne z punktu widzenia dobra społecznego pozycje. Obecnie do dóbr osobistych zaliczamy także: swobodę wyznawania uczuć religijnych i sprawowania kultu po osobie zmarłej, poczucie przynależności do danej płci, zachowanie integralności seksualnej, prawo do swobody wypowiedzi, wyboru rozmówcy i tajemnicy rozmowy czy więź emocjonalną, jaka może łączyć kogoś z herbem stanowiącym własność jego rodziny. Lista taka nigdy nie będzie zamknięta, a każde wyliczenie należy traktować jako przykładowe.

Dobra osobiste w pewien sposób określają naszą najbardziej osobistą przestrzeń. Odnoszą się tego, kim jesteśmy i kim się czujemy. Doniosłość tych wartości podkreśla powszechny zakaz ich naruszania. Dobra osobista pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Na czym polega naruszenie dóbr osobistych?

O naruszeniu dóbr osobistych możemy mówić wówczas, gdy godzące w te dobra działania i zachowania były bezprawne i gdy następstwa tych czynów w sposób obiektywny naruszały ogólnie przyjęte w danym społeczeństwie normy. Spróbujmy wyjaśnić te dwie kwestie na odpowiednich przykładach:

  • Osoba zatrzymana przez policję lub aresztowana na pewno odczuwa w związku z tą sytuacją znaczny dyskomfort, wszak doszło do ograniczenia jej wolności. Ale prawo przewiduje zaistnienie takich okoliczności. Gdyby policjanci przekroczyli swoje uprawnienie, np. wykazując się brutalnością, roszczenia za naruszenie dóbr osobistych byłyby już zasadne.
  • Przy ocenie naruszenia dobra osobistego należy brać pod uwagę nie tylko subiektywne odczucia, ale także przyjrzeć się obiektywnej reakcji społeczeństwa. Możemy poczuć się urażeni czyimś „krzywym spojrzeniem na ulicy”, ale w opinii większości społeczeństwa taki gest raczej nie będzie znaczący. Gdyby nas znieważono (np. z powodu przynależności etnicznej lub rasowej) albo uderzono, na pewno każda „standardowo” reagująca osoba byłaby tym faktem oburzona i bez cienia wątpliwości doszłoby do rażącego naruszenie naszych dóbr osobistych. Naruszenie dóbr osobistych ma charakter indywidualny i zawsze z takiej perspektywy powinno być rozpatrywane. Zdanie: „Pani nie powinna tu pracować!” będzie czymś zupełnie innym, gdy usłyszy je kasjerka, która w trakcie obsługiwania klienta prowadzi prywatną rozmowę przez telefon, i gdy ofiarą takiej wypowiedzi będzie zatrudniona w kawiarni osoba z zespołem Downa.

Co zrobić, gdy ktoś naruszy nasze dobre osobiste?

Jeżeli czyjaś wypowiedź (ustna lub pisemna) albo zachowanie sprawiło, że poczuliśmy się dotknięci, ośmieszeni i znieważeni i rozważamy złożenie pozwu o naruszenie dóbr osobistych, w pierwszej kolejności zawsze warto skonsultować tę sprawę z kompetentnym adwokatem. Nasza emocjonalne reakcje w świetle przepisów prawa cywilnego nie zawsze muszą bowiem oznaczać naruszenie dóbr osobistych. Prawnik, bazując na swojej wiedzy, doświadczeniu i znajomości orzeczeń Sądu Najwyższego i innych sądów, pomoże nam ocenić, czy nasze roszczenia są zasadne i ewentualnie uchroni nas przed kosztownym postępowaniem w sprawie, w której szanse powodzenia bliskie są zeru. Jeśli do naruszenia dóbr osobistych rzeczywiście doszło, mamy prawo:

  • żądać zaniechania tego działania;
  • żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, usunęła tego naruszenia skutki – w szczególności, aby złożyła oświadczenie o odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie;
  • żądać zadośćuczynienia pieniężnego (lub wpłaty na wskazany cel społeczny), a jeśli naruszenie dobra osobistego spowodowało szkodę majątkową – naprawienia jej na zasadach ogólnych.

Przed skierowaniem pozwu warto spróbować rozwiązać sprawę ugodowo. Musimy pamiętać, że to na osobie kierującej pozew będzie spoczywał obowiązek udowodnienia, że doszło do naruszenia dóbr osobistych.

Naruszenie dóbr osobistych w Internecie

Ze względu na poczucie anonimowości użytkowników Internet jest miejscem wielu (bardzo wielu) bezpardonowych ataków na czyjeś dobre imię, dobrą sławę osób fizycznych i wizerunek osób prawnych. Dość często spotykamy się z pytaniami, czy tzw. „hejterskie komentarze” w Internecie mogą stanowić naruszenie dóbr osobistych. Niedawne orzeczenia Sądu Najwyższego pozwalają wierzyć, że naruszenie dóbr osobistych w Internecie będzie objęte takim samym stopniem ochrony, jak każde inne naruszenie tych dóbr. Kiedy padamy ofiarą „hejtu” lub nasze dobra osobiste zostają w Internecie naruszone w inny sposób, np. ktoś posługuje się naszym nazwiskiem albo wizerunkiem, nie musimy się z tym godzić. Warto podjąć odpowiednie działania nawet wówczas, gdy wydaje nam się, że ustalenie sprawcy będzie niemożliwe.

Jak działamy?

1. Spotkanie z klientem

Na spotkaniu z klientem omawiamy stan faktyczny oraz wstępnie oceniamy szansę na sukces.

2. Zebranie informacji

Następnie prosimy klienta o przygotowanie dokładnej dokumentacji odnośnie sprawy.

3. Prowadzenie sprawy

Następnie zespół naszych prawników przygotowuje wszelkie niezbędne dokumenty potrzebne do prowadzenia sprawy oraz kompleksowo zajmie się prowadzeniem sprawy na każdym jej etapie, zarówno przedsądowym jak i w ewentualnym procesie sądowym.

4. Stała komunikacja z klientem

Na bieżąco informujemy naszych klientów o aktualnym stanie sprawy oraz wspólnie omawiamy dalsze kroki sprawy.

Dlaczego warto wybrać naszą kancelarię?

Nasi adwokaci posiadają wiedzę i doświadczenie w wielu dziedzinach prawa. Zakres naszych usług obejmuje wsparcie prawne w obszarze prawa cywilnegoprawa rodzinnegoprawa spadkowegoprawa medycznegoprawa handlowego i prawa zamówień publicznych. Nasza wszechstronność stanowi gwarancję, że niezależnie od rodzaju problemu, będziemy mogli spojrzeć na zagadnienie z odpowiednio szerokiej perspektywy i zaproponujemy Państwu najskuteczniejsze działania dla realizacji Państwa celów, zarówno prywatnych, jak i biznesowych.

1400+ udanych spraw

10 lat doświadczenia

1200+ zadowolonych klientów

Możemy pomóc!

Można skontaktować się z nami telefonicznie, mailowo, a także od razu umówić spotkanie na konkretną godzinę.

+48 575 445 768

kancelaria@adwokat-latecki.pl Pon – Pt 08:00-18:00

Napisz do nas